Umut Haber yazarı Psikolog Ezgi Kalıç kaleme aldı.. Okuyunuz..
AŞIRI DÜŞÜNME(OVERTHİNKİNG): ZİHNİN SESSİZ TÜKENİŞİ
Günümüzün hızlı temposu, belirsizlikleri ve bitmeyen beklentileri, zihni sürekli tetikte tutan bir baskı yaratıyor. Artık çoğu kişi, fiziksel olarak yorgun olsa bile zihninin kapanmayan bir ekran gibi çalıştığını söylüyor. Düşünmek doğal bir süreçtir; fakat kontrol edilemeyen ve bitmek bilmeyen düşünce akışına sürüklendiğimizde bu durum bir noktada sessiz bir tükenişe dönüşür. İşte bu tükenişin adı: aşırı düşünme.
Neden Bu Kadar Çok Düşünüyoruz?
Aşırı düşünmenin temelinde çoğu zaman kaygı, belirsizliğe tahammülsüzlük ve kontrol ihtiyacı bulunur.Zihin, tehdit olarak algıladığı her yaşantıyı çözmek zorundaymış gibi davranır. Bu yüzden:
- Aynı konuyu defalarca değerlendirme ihtiyacı duyarız.
- Olası senaryoları sürekli kafamızda kurarız.
- Küçük kararlar bile büyük bir yük hâline gelir.
- Zihnimiz yorulur ama susmaz.
Zihin dinlenemediğinde bedende de stres belirtileri ortaya çıkar: uyku bozukluğu, çarpıntı, nefes darlığı, odaklanma güçlüğü..Yani aşırı düşünme yalnızca psikolojik bir süreç değildir; tüm sistemimizi etkileyen bütünsel bir tükenmişlik yaratır.
Kontrol Etme Çabası Neden Ters Tepiyor?
Birçok kişi aşırı düşünmeyi “çözüm üretme” çabası olarak görür. Oysa aşırı düşünme çoğu zaman çözüm üretmek yerine kişiyi daha da çıkmaz bir noktaya taşır.
Çünkü kontrol etmeye çalıştıkça:
- Zihin tehdit arayışına girer,
- Belirsizlik büyür,
- Duygular bastırılır,
- Kaygı artar.
Sonuç olarak kişi, düşünmekten yorulur ama durduramaz. Düşünce yükü arttıkça kişi kendini daha yetersiz, daha güçsüz ve daha tükenmiş hisseder.
Aşırı Düşünme Döngüsünü Nasıl Kırabiliriz?
Aşırı düşünmeyi durdurmak, düşünceleri tamamen susturmak anlamına gelmez. Amaç; zihne alan açmak, nefes almasını sağlamaktır.
- Düşünceleri fark etmek:“Bu düşünce bana ne hissettiriyor?” sorusu döngüyü yumuşatır.
- Belirsizlikle dost olmak:Her şey kontrol edilemez. Bunu kabul etmek, zihni hafifleten en güçlü adımlardan biridir.
- Beden sinyallerini takip etmek:Yorgun bir beden, hızlanan bir zihnin habercisidir.
- Duygulara erişmek: Aşırı düşünme çoğu zaman ifade edilmemiş duyguların maskesidir. Duygular fark edildiğinde düşünce yoğunluğu azalır.
- Zihinsel molalar vermek: Kısa bir yürüyüş, nefes egzersizi, dikkati ana çekme çalışmaları… Zihni yavaşlatır, düşünce akışını dengeler.
Zihnimiz Konuşur, Bazen Susmak İster
Aşırı düşünme; dışarıdan görülemeyen ama içten içe ruhu yıpratan ağır bir süreçtir. Kişi çoğu zaman kendine kızar, “neden durduramıyorum?” diye sorgular. Oysa sorun irade eksikliği değildir; zihnin yorulduğunu söyleme biçimidir.
Unutmayalım: Düşünmek insanı güçlendirir, aşırı düşünmek tüketir. Zihni duymak, ona alan açmak ve gerektiğinde durmasına izin vermek; ruh sağlığını korumanın en güçlü adımlarındandır.
